طب فیزیکی و توانبخشی (PM & R) یک تخصص پزشکی است که عمدتا از ابزارهای فیزیکی برای کمک به تشخیص، درمان و توانبخشی استفاده می کند. فیزیاتریست ها یا همان متخصصین طب فیزیکی در تشخیص و درمان بیماران مبتلا به بیماری مزمن (مثلا سکته مغزی) یا آسیب (مثلا نخاعی، مغزی)، درد حاد و مزمن و آسیب های عضلانی اسکلتی ( ناشی از ورزش یا مرتبط به حرفه) تخصص دارند. بسیاری از متخصصان طب فیزیکی در درمان کمر درد تخصص دارند.

متخصصین طب فیزیکی کل بدن و نه فقط ناحیه آسیب دیده را درمان می کنند. آنها در حین توانبخشی به نیازهای جسمی، احساسی و اجتماعی بیمار می پردازند. متخصصان طب فیزیکی وتیم توانبخشی در کلینیک طب فیزیکی و توان بخشی و بهترین مرکز نوار عصب و عضله در تهران که ممکن است شامل درمانگران فیزیکی یا شغلی، پاتولوژیست های گفتار درمانی، امدادگران اجتماعی، مربیان ورزشی و غیره باشد را هدایت می کنند.

کلینیک طب فیزیکی انواع خدمات بهداشتی و درمانی ارائه می‌گردد. که شامل ارزیابی فیزیکی، درمان‌های ماساژ، الکتروتراپی، تمرینات درمانی، و توصیه‌های حرکتی می‌باشد. همچنین، توجه به اصول ارتقاء سلامت و پیشگیری از مشکلات جدید نیز جزء خدمات این کلینیک‌ها می باشد.

تخصص‌های مرتبط:

پزشکان فیزیوتراپیست و تخصص‌های مختلف مانند ارتوپدی، عصب‌شناسی، و فیزیوتراپی در کلینیک طب فیزیکی به صورت تیمی همکاری می‌کنند. این تخصص‌ها برای درمان مشکلات خاصی مانند آسیب‌های عضلانی، اختلالات عصبی، و بیماری‌های اسکلتی-عضلانی می باشند.

تأثیرات طب فیزیکی بر سلامت و بهبودی:

طب فیزیکی تأثیرات بسیاری بر سلامت افراد دارد. این تأثیرات شامل کاهش درد، افزایش محدودیت حرکتی، بهبود عملکرد عضلانی، و تسهیل فرآیند بهبودی در بعد جسمانی و روانی می‌شوند. این درمان‌ها به صورت فعالیت‌های تناسب اندام، تمرینات توانبخشی، و مشاوره حرفه‌ای ترکیب می‌شوند.

 هدف درمانی متخصص طب فیزیکی و توان بخشی فراهم کردن شرایطی برای کاهش درد, ضعف, بی حسی و کاهش عملکرد و ارائه بهترین درمان گزگز پا ،درمان داغ شدگی کف پا ،درمان بی قراری کف پا به فرد است تا فرد بتواند حداکثر عملکرد را داشته باشد.

دردهاي حاد و مزمن ستون فقرات توسط پزشک متخصص طب فیزیکی و توان بخشی:

ستون فقرات شامل یک ستون از استخوان‌های‌ موسوم به مهره است که بر روی یکدیگر سوار شده‌اند و از لگن تا قاعده‌ی جمجمه امتداد یافته و از طناب نخاعی محفاظت می‌کنند. هر کدام از این مهره‌ها توسط دیسک‌های بین مهره‌ای غضروفی جدا شده‌اند. لایه‌ی بیرونی دیسک، متشکل از یک فیبر سخت و لایه‌ی درونی آن از ماده‌ی نرم و ژلاتینی ساخته شده است. این دیسک‌ها از مهره‌ها حمایت کرده و به آنها اجازه می‌دهد که با لغزش درون یکدیگر، حرکت ستون فقرات را آسان‌تر کنند. به لایه‌ی فیبر محیطی، آنولوس فیبروزوس گفته می‌شود و لایه‌ی ژلاتینی داخلی، پولیوزوس نوکلئوس یا هسته‌ی نرم نامیده می‌شود. بیرون‌زدگی دیسک زمانی رخ می‌دهد که ماده‌ی هسته در اثر شل‌شدن و یا پارگی لایه‌ی محیطی، به بیرون رانده می‌شود

در موارد بسیار نادر، پارگی قسمت میانی دیسک می‌تواند یک دسته از ریشه‌های عصبی در پایه ستون فقرات را تحت فشار قرار دهد. این اتفاق منجر به یک بیماری موسوم به سندرم دم اسب می‎شود. بیماران با علائم پاره شدن دیسک کمر ، ممکن است ، مشکلات روده و مثانه و همچنین از دست دادن حس در منطقه‌ی پاها و مناطق پایین‌تر از‌ لگن را تجربه کنند.

علل  درد های ستون فقرات:

• رگ به رگ شدن یا کشیدگی
• فیبرومیالژیا
• آرتروز فرساینده ستون فقرات
• آرتروز التهابی شامل اسپوندیلیت انکیلوزان و عارضه‌های مرتبط
• پوکی استخوان
• سرطان استخوان‌های ستون فقرات یا ساختارهای مجاور
• برجستگی دیسک

درمان ها در کلینیک طب فیزیکی و توان بخشی:

• دارو
• تریق داروی استروئیدی در فضای اپیدورال
• تزریق تحت گای سونو
• تزریق پری رادیکولار
• فیزیوتراپی
• اوزون تراپی
• الکتروتراپی
• شاک ویو تراپی
• متحرک سازی ستون فقرات
• طب سوزنی
• بیوفیدبک
• درمان‌های بلوک عصبی
• ورزش درمانی و حرکات اصلاحی

ديسكوپاتي‌هاي گردن و كمر:
بیماری دژنراتیو دیسک یکی از شایع ترین علل کمردرد و گردن درد است که توسط پزشک متخصص طب فیزیکی و توان بخشی در کلینیک طب فیزیکی و توان بخشی

به عبارت ساده، بیماری دژنراتیو دیسک به علائم کمردرد یا گردن درد ناشی از ساییدگی و پارگی دیسک ستون فقرات اشاره دارد. در برخی موارد، بیماری دژنراتیو دیسک نیز باعث ضعف، بی‌حسی، و درد شدید تیراندازی در بازوها یا پاها (درد رادیکولار) می‌شود. بیماری دژنراتیو دیسک معمولاً شامل یک درد مزمن سطح پایین همراه با دوره‌های متناوب درد شدیدتر است.

انحطاط دردناک دیسک در گردن (ستون فقرات گردنی) و قسمت پایین کمر (کمر) شایع است. این نواحی از ستون فقرات بیشترین تحرک و استرس را متحمل می شوند و بیشتر مستعد تخریب دیسک هستند.

چگونه دیسک های گردنی می توانند تخریب شوندبه طور معمول، شش دیسک گردنی ژل مانند (یکی بین مهره های ستون فقرات گردنی) وجود دارد که ضربه را جذب می کند و از ساییدگی استخوان های مهره ها به یکدیگر در حین حرکت گردن جلوگیری می کند.هر دیسک از یک لایه بیرونی سخت اما انعطاف پذیر از رشته های غضروف بافته شده تشکیل شده است که به آن حلقه فیبروزوس گفته می شود. داخل آنولوس فیبروزوس داخلی نرمی است که با ژل موکوپروتئینی به نام هسته پالپوس پر شده است. هسته خاصیت جذب ضربه را به دیسک می دهد.از آنجایی که دیسک رطوبت خود را از دست می دهد، بالشتک کمتری ایجاد می کند و بیشتر مستعد ترک و پارگی می شود. دیسک قادر به ترمیم واقعی خود نیست زیرا منبع خون مستقیم ندارد (در عوض مواد مغذی و متابولیت ها را از طریق انتشار با مهره های مجاور از طریق صفحات انتهایی غضروفی دریافت می کند). به این ترتیب، پارگی دیسک یا بهبود نمی‌یابد یا بافت اسکار ضعیف‌تری ایجاد می‌کند که پتانسیل شکستن مجدد را دارد.

علاوه بر این، آسیب به ستون فقرات، مانند فتق دیسک، گاهی اوقات می تواند باعث شروع یا تسریع بیماری دژنراتیو دیسک گردن شود.

بيماريهاي دژنراتيو مفصل ( آرتروز):

استئوآرتریت شایع ترین شکل آرتریت است که میلیون ها نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می دهد و میتواند توسط پزشک طب فیزیکی و توان بخشی بررسی شود. زمانی رخ می‌دهد که غضروف محافظ انتهای استخوان‌ها به مرور زمان از بین برود.

اگرچه استئوآرتریت می تواند به هر مفصلی آسیب برساند، اما این اختلال بیشتر مفاصل دست، زانو، لگن و ستون فقرات را تحت تاثیر قرار می دهد.

علائم استئوآرتریت معمولا قابل مدیریت است، اگرچه آسیب به مفاصل قابل جبران نیست. فعال ماندن، حفظ وزن مناسب و دریافت درمان های خاص ممکن است پیشرفت بیماری را کند کرده و به بهبود درد و عملکرد مفاصل کمک کند. بیماران میتوانند با مراجعه به کلینیک طب فیزیکی و توان بخشی در تهران از مدیریت کامل بیماری خود توسط دکتر متخصص طب فیزیکی و توان بخشی بهره ببرند.

•  آرتروز ستون فقرات
•   استئوآرتریت ستون فقرات باز کردن کادر گفتگوی بازشو آرتروز مفصل ران
•   استئوآرتریت کادر گفتگوی بازشو

علائم آرتروز اغلب به کندی ایجاد می شود و با گذشت زمان بدتر می شود. علائم و نشانه های آرتروز عبارتند از:

•  درد مفاصل آسیب دیده ممکن است در حین یا بعد از حرکت آسیب ببینند.
•  سفتی، سختی. سفتی مفاصل ممکن است در هنگام بیدار شدن از خواب یا پس از غیرفعال بودن بیشتر قابل توجه باشد.
•  لطافت ممکن است زمانی که مفصل شما فشار ملایمی به آن یا نزدیک آن وارد می‌کنید حساس شود.
•  از دست دادن انعطاف پذیری ممکن است نتوانید مفصل خود را در دامنه کامل حرکت آن حرکت دهید.
•  احساس رنده شدن ممکن است هنگام استفاده از مفصل احساس توری داشته باشید و ممکن است صدای ترکیدن یا ترق ترق را بشنوید.
•     خارهای استخوانی این تکه‌های اضافی استخوان، که شبیه توده‌های سخت هستند، می‌توانند در اطراف مفصل آسیب‌دیده ایجاد شوند.
•  تورم این ممکن است ناشی از التهاب بافت نرم اطراف مفصل باشد.

   چه زمانی باید به پزشک طب فیزیکی و توان بخشی مراجعه کرد:

    اگر درد یا سفتی مفاصل دارید که از بین نمی رود، با پزشک متخصص طب فیزیکی و توان خود قرار ملاقات بگذارید.

• دردهاي حاد و مزمن ستون فقرات
• ديسكوپاتي‌هاي گردن و كمر
• بيماريهاي دژنراتيو مفصل ( آرتروز )
• آسيبهاي ورزشي
• سندروم هاي فشار بر روي عصب
• فلج با منشاء عصب و عضله
• درمانهاي فيزيكي پس از شكستگي‌ها و در رفتگي‌ها
• توانبخشي در بيماريهاي روماتيسمي
• الكتروميوگرافي در ضايعات سيستم عضلاني و اعصاب محيطي

ديسكوپاتي‌هاي گردن و كمر:

بیماری دژنراتیو دیسک یکی از شایع ترین علل کمردرد و گردن درد است.

 به عبارت ساده، بیماری دژنراتیو دیسک به علائم کمردرد یا گردن درد ناشی از ساییدگی و پارگی دیسک ستون فقرات اشاره دارد. در برخی موارد، بیماری دژنراتیو دیسک نیز باعث ضعف، بی‌حسی، و درد شدید تیراندازی در بازوها یا پاها (درد رادیکولار) می‌شود. بیماری دژنراتیو دیسک معمولاً شامل یک درد مزمن سطح پایین همراه با دوره‌های متناوب درد شدیدتر است.

انحطاط دردناک دیسک در گردن (ستون فقرات گردنی) و قسمت پایین کمر (کمر) شایع است. این نواحی از ستون فقرات بیشترین تحرک و استرس را متحمل می شوند و بیشتر مستعد تخریب دیسک هستند.

چگونه دیسک های گردن می توانند تخریب شوند:

به طور معمول، شش دیسک گردنی ژل مانند (یکی بین مهره های ستون فقرات گردنی) وجود دارد که ضربه را جذب می کند و از ساییدگی استخوان های مهره ها به یکدیگر در حین حرکت گردن جلوگیری می کند.

هر دیسک از یک لایه بیرونی سخت اما انعطاف پذیر از رشته های غضروف بافته شده تشکیل شده است که به آن حلقه فیبروزوس گفته می شود. داخل آنولوس فیبروزوس داخلی نرمی است که با ژل موکوپروتئینی به نام هسته پالپوس پر شده است. هسته خاصیت جذب ضربه را به دیسک می دهد.از آنجایی که دیسک رطوبت خود را از دست می دهد، بالشتک کمتری ایجاد می کند و بیشتر مستعد ترک و پارگی می شود. دیسک قادر به ترمیم واقعی خود نیست زیرا منبع خون مستقیم ندارد (در عوض مواد مغذی و متابولیت ها را از طریق انتشار با مهره های مجاور از طریق صفحات انتهایی غضروفی دریافت می کند). به این ترتیب، پارگی دیسک یا بهبود نمی‌یابد یا بافت اسکار ضعیف‌تری ایجاد می‌کند که پتانسیل شکستن مجدد را دارد.

علاوه بر این، آسیب به ستون فقرات، مانند فتق دیسک، گاهی اوقات می تواند باعث شروع یا تسریع بیماری دژنراتیو دیسک گردن شود.

بيماريهاي دژنراتيو مفصل ( آرتروز):

استئوآرتریت شایع ترین شکل آرتریت است که میلیون ها نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می دهد. زمانی رخ می‌دهد که غضروف محافظ انتهای استخوان‌ها به مرور زمان از بین برود.

اگرچه استئوآرتریت می تواند به هر مفصلی آسیب برساند، اما این اختلال بیشتر مفاصل دست، زانو، لگن و ستون فقرات را تحت تاثیر قرار می دهد.

علائم استئوآرتریت معمولا قابل مدیریت است، اگرچه آسیب به مفاصل قابل جبران نیست. فعال ماندن، حفظ وزن مناسب و دریافت درمان های خاص توسط دکتر متخصص طب فیزیکی و توان بخشی ممکن است پیشرفت بیماری را کند کرده و به بهبود درد و عملکرد مفاصل کمک کند.

شامل ارزیابی، تشخیص و درمان بیماران توسط فوق تخصص طب فیزیکی در تهران با مشکلات عضلانی – اسکلتی – عصبی (عمدتا درد) می‌باشد. متخصص طب فیزیکی با معاینه بالینی و شرح حال و با کمک تست‌های پاراکلینیک مثل رادیوگرافی، MRI، آزمایش‌های شیمیایی، نوار عصب و عضله و … سعی بر تشخیص درست و دقیق مشکل بیمار دارد و پس از آن با طرح‌ریزی درمان بیمار که عمدتا مبتنی بر درمان‌های دارویی و مدالیته‌های فیزیکی همچون ورزش درمانی، مانیپولاسیون (درمان‌های دستی)، تزریق‌های تخصصی داخل مفاصل یا بافت آسیب دیده، ماساژ درمانی، لیزر درمانی، اوزون درمانی و … است در جهت درمان بیمار اقدام می‌نماید. امروزه روش‌های جدید تشخیص و درمان در کلینیک فوق تخصصی پا و کلینیک طب فیزیکی و توان بخشی پا به پای پیشرفت علم در راستای ارتقا کیفیت زندگی بیماران وارد حیطه عمل می‌شود.

تشخیص بیماری‌های اعصاب محیطی و عضلات با کمک نوار عصب و عضله می‌باشد. این روش تشخیصی می‌بایست توسط پزشک متخصص پا و دکتر متخصص طب فیزیکی و توان بخشی کارآزموده انجام گردد. در این روش استفاده از جریانات الکتریکی بدن و اعصاب و عضلات و سنجش و آنالیز این جریانات در جهت تشخیص صحیح بیماری است.
این روش تشخیصی کمک به سزایی در تشخیص طیف وسیعی از بیماری‌های نوروموسکولو اسکلتال همچون، نوروپاتی‌ها، بیماری‌های عضلات (میوپاتی)، فلج اطفال، سندرم تونل کارپ، رادیکولوپاتی (سیاتیک)، تعیین شدت آسیب و پیش آگهی در قطع اعصاب محیطی و بررسی بیماری‌های نورون محرکه (مثل ای ال اس) می‌نماید.

امروزه نقش طب فیزیکی و توانبخشی به خصوص با بالارفتن سن جمعیت و افزایش آسیب‌های ناشی از تصادفات و آسیب‌های ورزشی پررنگ‌تر از همیشه می‌باشد. به مدد پیشرفت علم و تکنولوژی شاهد توانمندی چشمگیر در بازتوانی بیماران هستیم.

بهترین حالت بازتوانی در غالب فعالیت گروه‌های مختلف پزشکی در کلینیک تخصصی پا و کلینیک طب فیزیکی و توان بخشی در تهران به صورت یک تیم تحت نظارت متخصص طب فیزیکی و توانبخشی می‌باشد که این مهم نیازمند هماهنگی و اتباطات موثر بین رشته‌ای می‌باشد.