بیماری شریانی محیطی همانطور که گفته شد  بیماری‌ای است که اغلب به علت توده‌ی چربی و یا توده‌های دیگری که در دیواره‌های عروق خونی رخ می‌دهند، ایجاد می‌شود و منجر به بسته شدن تدریجی عروق خونی در دست‌ها و پاها می‌شود.

صرف نظر از جنسیت، زمانی که یک یا چند مورد از عوامل خطر زیر را داشته باشید، در معرض خطر ابتلا به بیماری شریانی محیطی هستید:
آفریقایی-آمریکایی بودن.
داشتن چاقی شکمی.
داشتن اختلال انعقاد خون.
داشتن بیماری کلیوی (هم عامل خطر و هم پیامد بیماری شریان محیطی).
سیگار کشیدن: سیگار کشیدن مهمترین عامل خطر برای بیماری شریان محیطی است. در واقع، ٨۰ درصد افراد مبتلا به بیماری شریان محیطی افرادی هستند که در حال حاضر یا قبلاً سیگاری بوده اند. سیگار باعث تضعیف دیواره‌های عروق خونی شده و باعث افزایش احتمال رسوب چربی‌ و التهاب در عروق می‌شود.
استفاده از محصولات تنباکو (قوی ترین عامل خطر).
بالارفتن فشار خون: فشار خون بالا می‌تواند باعث آسیب به دیواره‌های عروق و افزایش خطر برای بروز بیماری شریانی محیطی شود.
افزایش کلسترول(هیپرلیپیدمی): سطح بالای کلسترول خون نیز باعث رسوب کلسترول در دیواره‌های عروق شده و خطر بروز بیماری شریانی محیطی را افزایش می‌دهد.
ابتلا به دیابت: داشتن دیابت نوع 2 یا یک نوع از دیابت باعث افزایش خطر بروز بیماری شریانی محیطی می‌شود.
چاقی: چاقی یکی دیگر از عوامل خطر برای ابتلا به بیماری شریانی محیطی است. چاقی باعث افزایش فشار خون، کلسترول خون و مقاومت به انسولین می‌شود.
فعالیت بدنی ناکافی: عدم فعالیت بدنی می‌تواند عوارضی مخرب بر روی سیستم عروقی داشته باشد و باعث افزایش خطر بروز بیماری شریانی محیطی شود.
سن: ریسک بروز بیماری شریانی محیطی با سن افزایش می‌یابد، به عنوان مثال، افراد بالای ۵۰ سال خطر بیشتری برای بروز این بیماری دارند.
داشتن سابقه خانوادگی بیماری قلبی یا عروقی: اگر در خانواده شما سابقه بیماری‌های شریانی محیطی یا بیماری‌های قلبی و عروقی باشد، احتمال بروز این بیماری برای شما بیشتر است.
استفاده از سیگار، عدم کنترل فشار خون و میزان کلسترول، مدیریت نکردن میزان دیابت خون، عدم فعالیت بدنی و افزایش وزن، همگی مواردی هستند که می‌توانید با کنترل آن‌ها، خطر ابتلا به بیماری شریانی محیطی را کاهش دهید. در صورت داشتن عوارض یا شرایط خطرناک، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.

بیماری شریان محیطی شایع است و بین 8 تا 12 میلیون آمریکایی را تحت تاثیر قرار می دهد. علیرغم شیوع بیماری شریان محیطی، به طور شگفت انگیزی کمتر تشخیص داده شده و درمان نشده است.

این وضعیت چگونه بر بدن من تأثیر می گذارد؟

علامت معمولی بیماری شریان محیطی "لنگش" نامیده می شود، یک اصطلاح پزشکی که به دردی در پای شما اشاره دارد که با پیاده روی یا ورزش ایجاد می شود و با استراحت از بین می رود. درد به این دلیل است که عضلات پای شما اکسیژن کافی دریافت نمی کنند.

خطرات بیماری شریان محیطی فراتر از مشکلات راه رفتن است و عواقب آن می تواند بسیار بدتر از از دست دادن یک سفر خرید یا بازی گلف باشد. بیماری شریان محیطی خطر ابتلا به زخم غیر التیام بخشی در پاها یا پاها را افزایش می دهد. در موارد بیماری شریان محیطی شدید، این زخم‌ها می‌توانند به مناطقی از بافت مرده (گانگرن) تبدیل شوند که در نهایت قطع کردن پا یا پای شما را ضروری می‌سازد.

از آنجایی که سیستم گردش خون بدن شما به هم متصل است، اثرات بیماری شریان محیطی می تواند فراتر از اندام آسیب دیده گسترش یابد. افراد مبتلا به آترواسکلروز پاهای خود معمولاً در سایر قسمت های بدن خود نیز دچار آن می شوند. افرادی که بیماری شریان محیطی دارند در معرض خطر حمله قلبی، سکته مغزی، حمله ایسکمیک گذرا (سکته کوچک) یا مشکلاتی در شریان های کلیوی (کلیوی) قرار دارند.
در صورت عدم درمان، افراد مبتلا به بیماری شریان محیطی ممکن است دچار مشکلات سلامتی جدی شوند، از جمله:

• حمله قلبی: آسیب دائمی به عضله قلب ناشی از کمبود خون رسانی به قلب برای مدت طولانی.
• سکته مغزی: وقفه در جریان خون به مغز شما.
• حمله ایسکمیک گذرا: یک وقفه موقت در خون رسانی به مغز شما.
• بیماری یا تنگی شریان کلیوی: باریک شدن یا انسداد شریان خونرسانی به کلیه شما.
• قطع عضو: برداشتن قسمتی یا تمام پا یا ساق (به ندرت بازو) به خصوص در افرادی که دیابت نیز دارند.

نیمی از افرادی که بیماری عروق محیطی دارند هیچ علامتی ندارند، اما درد یا ناراحتی در پاهایشان یک علامت رایج است. همچنین ممکن است هنگام راه رفتن احساس ضعف یا خستگی کنید. قسمت‌های آسیب‌دیده از پای شما ممکن است شامل ساق پا، ران یا باسن باشد.

بیماری شریان محیطی می تواند در طول زندگی ایجاد شود و علائم ممکن است تا اواخر زندگی آشکار نشوند. برای بسیاری از افراد، علائم ظاهری تا زمانی که شریان آنها 60 درصد یا بیشتر تنگ نشود ظاهر نمی شود.

علائم اولیه:

اولین علامت قابل توجه بیماری شریان محیطی ممکن است لنگش متناوب - ناراحتی پا، درد یا گرفتگی باشد که:

• با فعالیت توسعه می یابد.
• با استراحت از بین می رود.
• وقتی فعالیت را از سر می گیرید، برمی گردد.

ممکن است متوجه درد در ساق پا شوید، اما ممکن است آن را در باسن یا ران خود نیز احساس کنید. با لنگش متناوب، عضلات پای شما ممکن است احساس کنند:

• بی‌حس
• ضعیف
• سنگین
• خسته

درد می‌تواند آنقدر شدید باشد که توانایی شما را برای شرکت در فعالیت‌هایی که از آن لذت می‌برید، محدود کند، مانند گلف یا تعقیب نوه‌ها.کاهش جریان خون در عضلات پا باعث ایجاد این نوع درد چرخه‌ای می‌شود که در حالت استراحت از بین می‌رود زیرا عضلات شما به جریان خون کمتری در حالت استراحت نیاز دارند.

آترواسکلروزی که در شریان‌های پاها - یا کمتر در بازوهای شما ایجاد می‌شود - باعث بیماری شریان‌های محیطی می‌شود. مانند آترواسکلروز در شریان های قلب (کرونری)، تجمع پلاک های چربی در دیواره رگ های خونی شما باعث بیماری عروق محیطی می شود. با ایجاد پلاک، رگ‌های خونی باریک‌تر و باریک‌تر می‌شوند تا زمانی که مسدود شوند.

تشخیص و آزمایشات

بیماری شریان محیطی چگونه تشخیص داده می شود؟

اگر علائم بیماری شریان محیطی را دارید با پزشک خود صحبت کنید تا علت علائم شما شناسایی شود و درمان در اسرع وقت آغاز شود. تشخیص زودهنگام بیماری شریان محیطی مهم است، بنابراین می توان قبل از اینکه بیماری به اندازه کافی شدید شود که منجر به عوارضی مانند حمله قلبی یا سکته شود، درمان های مناسب ارائه شود.یک معاینه فیزیکی انجام می شود و سابقه پزشکی و عوامل خطر شما بررسی می شود. پزشک ممکن است آزمایش‌های خاصی را برای کمک به تشخیص بیماری شریان محیطی و تعیین شدت بیماری تجویز کند.

• شاخص مچ پا/بازویی :اندازه گیری فشار خون در ساق پا در مقایسه با فشار خون در بازوهای شما است. در طی این آزمایش، کاف فشار خون روی بازوها و پاهای شما قرار می گیرد. کاف ها باد می شوند، در حالی که یک دستگاه دستی (به نام داپلر) برای گوش دادن به جریان خون شما استفاده می شود. غربالگری  به ارزیابی میزان جریان خون در پاها و پاهای شما کمک می کند که در فردی که بیماری شریان محیطی دارد کاهش می یابد.  یک روش بسیار دقیق برای تشخیص بیماری شریان محیطی است.
• ثبت حجم نبض : یک آزمایش غیر تهاجمی است که تغییرات حجم خونی را که در پاهای شما رخ می دهد اندازه گیری می کند. در طی این آزمایش، یک کاف فشار خون روی بازوی شما و چندین کاف روی پاهای شما قرار می گیرد. در حالی که دراز کشیده اید، سرآستین ها کمی باد می شوند. همانطور که خون از طریق شریان‌ها می‌گذرد، رگ‌های خونی منبسط می‌شوند و باعث افزایش یا کاهش حجم هوای داخل کاف می‌شوند. یک دستگاه ضبط این تغییرات حجم پالس را به صورت شکل موج بر روی مانیتور نمایش می دهد. فشار خون قبل و بعد از ورزش روی تردمیل اندازه گیری می شود و به شما کمک می کند تا مشخص کنید که آیا درد شما به دلیل بیماری شریان محیطی یا دلایل دیگر است. تست  همچنین به تعیین محل انسداد در پاهای شما کمک می کند.
• سونوگرافی عروقی: یک آزمایش غیر تهاجمی است که برای بررسی گردش خون استفاده می شود. در طول سونوگرافی عروقی، یک مبدل (دستگاه کوچک) روی پوست شما روی شریان قرار می گیرد تا مورد بررسی قرار گیرد. مبدل امواج صوتی را منتشر می کند که از شریان شما منعکس می شود. این امواج صوتی ضبط می شوند و تصویری از کشتی ایجاد می شود و روی مانیتور نمایش داده می شود. این آزمایش ممکن است برای تشخیص انسداد در شریان شما استفاده شود.

مدیریت و درمان:

بیماری شریان محیطی چگونه درمان می شود؟

دو هدف اصلی در درمان بیماری شریان محیطی عبارتند از:

• کاهش خطر حمله قلبی و سکته مغزی.
• بهبود کیفیت زندگی با کاهش درد ناشی از راه رفتن.

با تشخیص زودهنگام، تغییر شیوه زندگی و درمان، می توانید از بدتر شدن بیماری شریان محیطی جلوگیری کنید. در واقع، برخی از مطالعات نشان داده اند که می توانید علائم بیماری عروق محیطی را با ورزش همراه با کنترل دقیق کلسترول و فشار خون معکوس کنید. اگر فکر می کنید در معرض خطر ابتلا به بیماری شریان محیطی هستید یا ممکن است قبلاً این بیماری را داشته باشید، با پزشک مراقبت های اولیه، متخصص پزشکی عروق یا متخصص قلب خود صحبت کنید تا بتوانید در اسرع وقت برنامه پیشگیری یا درمان را شروع کنید.

تغییرات سبک زندگی، داروها و روش های مداخله ای می تواند بیماری شریان محیطی شما را درمان کند.

تغییر سبک زندگی:

درمان اولیه بیماری شریان محیطی شامل ایجاد تغییرات در سبک زندگی برای کاهش عوامل خطر است. تغییراتی که می توانید برای مدیریت وضعیت خود ایجاد کنید عبارتند از:

• مصرف محصولات تنباکو را ترک کنید. از ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود در مورد برنامه های ترک سیگار موجود در جامعه خود بپرسید.
• رژیم غذایی متعادلی داشته باشید که دارای فیبر بالا و کلسترول، چربی و سدیم کم باشد. چربی را به 30 درصد از کل کالری روزانه خود محدود کنید. چربی اشباع شده نباید بیش از ۷ درصد از کل کالری شما را تشکیل دهد. از چربی های ترانس، از جمله محصولات ساخته شده با روغن های گیاهی نیمه هیدروژنه و هیدروژنه خودداری کنید. اگر اضافه وزن دارید، کاهش وزن به شما کمک می کند تا کلسترول خود را کاهش دهید و کلسترول  (خوب) خود را افزایش دهید. یک متخصص تغذیه می تواند به شما در ایجاد تغییرات مناسب در رژیم غذایی کمک کند.
• ورزش. یک برنامه ورزشی منظم مانند پیاده روی را شروع کنید. پیاده روی بسیار مهم است و می تواند به درمان بیماری شریان محیطی کمک کند. افرادی که به طور منظم راه می‌روند، می‌توانند انتظار بهبود مشخصی در مسافتی که می‌توانند قبل از تجربه پا درد داشته باشند، داشته باشند.
• سایر شرایط سلامتی مانند فشار خون بالا، دیابت یا کلسترول بالا را مدیریت کنید.
• سطح استرس خود را پایین نگه دارید. ورزش، یوگا و مدیتیشن ممکن است به این امر کمک کند.
• برای جلوگیری از عفونت و کاهش خطر عوارض، مراقبت خوب از پا و پوست را انجام دهید.