۱. مقدمهای بر پودیاتری
آیا با رشته تخصصی «پاپزشکی» یا همان «پودیاتری» آشنایی دارید؟! و آیا میدانید کار یک متخصص پاپزشک (پودیاتریست) چیست؟!
حقیقت این است که دیگر کمتر کسی را میتوان یافت که همزمان او را بتوان هم حکیم، هم فیلسوف، هم طبیب، هم شاعر و هم مورخ و اندیشمند دانست. در واقع دیدگاه جهان به علم دیگر مثل گذشته کلی و تنیده در هم نیست و شاخههای علمی به قدری تخصصی و دقیق شدهاند که حتی بسیاری از صاحبان علم هم برخی از شاخههای علوم جدید را نمیشناسند. پس ندانستن جواب دو پرسش بالا چندان هم عجیب نیست. اما پرسش بعدی این است که آیا آشنایی با پودیاتری لازم است؟!
شاید آگاهی از علومی مثل علوم فضایی که سر و کاری با آن نداریم، چندان ضروری نباشد ولی وقتی از علومی صحبت میکنیم که با سلامت ما در ارتباط هستند، حتما لازم است آگاهیهایی نسبت به آنها داشته باشیم.
بیشک یکی از علومی که در ارتباط تنگاتنگ با سلامت انسانهاست، «پاپزشکی» یا تخصص پا(Podiatry) در علم طب نوین است و همانطور که از نامش پیداست، این علم به پیشگیری، بررسی، تشخیص و درمان اختلالات پا، مچ و اندام تحتانی پا میپردازد. پس لازم است با این رشته تخصصی نسبتا جدید در علم نوین پزشکی بیشتر آشنا شویم و بدانیم چگونه میتواند ما را در مسیر داشتن یک زندگی سالم و لذتبخش هدایت کند.
۲. اولین ردپاهای پاپزشکی در تاریخ
شاید نام پودیاتری، نامی نسبتا جدید در عرصه پزشکی باشد ولی سابقه مراقبت از پا و درمانهای بیماریهای آن قدمتی طولانی در تاریخ دارد. اولین نشانههای توصیهها و روشهای درمانی برای مراقبت و درمان بیماریهای پا به حدود 2هزار و 400 سال قبل از میلاد مسیح و در کتیبههای مصر باستان باز میگردد. علاوه بر این بسیاری از پزشکان و حکمای غرب و شرق در دستنوشتههای خود به انواع روشهای درمانی بیماریهای پا مثل میخچه و شکستگیها اشاره کردهاند. همچنین در تاریخ آمده است که ناپلئون بناپارت یک پزشک را برای مراقبت از پای خود استخدام میکند. اما آنچه مسلم است، ایت است که از واژه پودیاتری نخستین بار در اوایل قرن بیستم و در آمریکا به عنوان یک واژه در درمان بیماریهای پا استفاده شد.
۳. پودیاتریست کیست؟
متخصص پودیاتری یا همان پودیاتریست (پاپزشک) کسی است که شناخت و درمان کلیه بیماریها و عواملی که سلامت کف پا، مچ پا و اندام تحتانی را تحت تاثیر قرار میدهد، به او مربوط میشود.
فعالیت متخصصان این رشته اگرچه در ابتدای راهاندازی این تخصص، تنها به راهنمایی بیماران برای استفاده بهتر و بیشتر از درمانهای موجود آن زمان محدود میشد اما بهتدریج و با پیشرفت علم این فعالیتها گسترش پیدا کرد به طوری که امروزه یک پودیاتریست با توجه به تخصص خود، درمانهای مختلفی مانند فیزیوتراپی، تجویز دارو یا جراحی پا را انجام میدهد. پیشرفت پودیاتری در این سالها به حدی بوده است که انجمن پزشکی پودیاتری آمریکا از ابتدای سال 2011 میلادی کمپین برای آموزش همگانی مردم، دانشجویان پزشکی و متخصصان پودیاتری را شروع کرده است.
۴. پاپزشکی در دنیا
با این که امروزه رشته پودیاتری یکی از علوم روز دنیا محسوب میشود اما متاسفانه هنوز برخی از کشورهای دنیا امکان برخورداری از خدمات این تخصص پزشکی را ندارند. در حال حاضر پودیاتری در کشورهایی چون استرالیا، کانادا، آمریکا، بریتانیا، ایرلند، نیوزلند، آفریقای جنوبی، سنگاپور، برونئی و قبرس به عنوان یک تخصص پزشکی وجود دارد.
ادامه تحصیل در این رشته در کشورهای مختلف، سازوکار متفاوتی دارد. در برخی کشورهایی مثل استرالیا، پودیاتری هم یکی از شاخههای پیراپزشکی بوده و هم به عنوان یکی از تخصصهای رشته پزشکی محسوب میشود. در این نظام، کارشناسان پودیاتری در یک دوره تحصیلی کارشناسی تربیت میشوند و پودیاتریستها کسانی هستند که پس از گذراندن دوره پزشکی عمومی وارد دوره تخصصی پزشکی و جراحی پودیاتری میشوند و پزشکان متخصص پودیاتری در استرالیا میتوانند هم برای بیماریهای پا دارو تجویز کنند و هم اعمال جراحی مربوطه را انجام دهند.
در برخی کشورها مثل آمریکا نیز امور مربوط به بیماریهای پا مربوط به دو گروه از پزشکان یعنی پزشکان متخصص پودیاتری و پزشکان متخصص ارتوپدی است. در آمریکا، داوطلبان پس از اخذ یک لیسانس مرتبط با حوزه پزشکی، داوطلبان پزشکی پودیاتری مثل داوطلبان پزشکی عمومی وارد دانشکده پزشکی پودیاتری میشوند. دوره دکترای پزشکی پودیاتری حدود 4 سال به طول میانجامد و به عبارت دیگر طول دوره تحصیل آن به اندازه دوران تحصیل پزشکی بوده و 8 سال است. پس از پایان دوران عمومی پزشکی پودیاتری، داوطلبان وارد دوره 2 تا 3 ساله تخصص پزشکی و جراحی پودیاتری میشوند.
در این دوره، پزشکان علاوه بر کسب دانش، بهطور مستقیم با بیماران مبتلا به بیماریهای پا سر و کار دارند و میتوانند برای آنها دارو تجویز کرده یا پای آنها را جراحی کنند.
پس از گذراندن دوره تخصص پزشکی و جراحی پودیاتری، پزشکان متخصص پا (پودیاتریست) میشوند. به علاوه پس از دوره تخصص پودیاتری، دورههای فلوشیپ هم وجود دارد و یک پودیاتریست میتواند فلوشیپ مراقبت از پای دیابتی، فلوشیپ ضربههای پا و یا فلوشیپ جراحی با تهاجم حداقل شود.
۵. اهمیت قلب دوم!
حتما شما هم این جمله را شنیدهاید که «پای شما، قلب دوم شماست» اما اهمیت دادن به این قلب دوم تنها به انتخاب کفش مناسب محدود نمیشود و بسیاری از خدمات پودیاتری را در بر میگیرد. شاید بپرسید که خدمات یک مرکز پودیاتری شامل چه مواردی است؟ جالب است بدانید که در کشورهایی که تخصص پودیاتری وجود دارد، بیماران برای مراقبت و بررسی بیشتر مشکلات مربوط به پای خود را به پودیاتریست مراجعه میکنند. حتی بیمارانی که مبتلا به بیماریهای مزمنی مثل دیابت هستند که به مراقبت و کنترل درازمدت پا دارد، بهصورت منظم برای ویزیتهای دورهای به پودیاتریست مراجعه میکنند. این بیماران حتی کفش خود را زیر نظر پزشکان متخصص پودیاتری تهیه میکنند. تخصص پودیاتری در این کشورها به اندازهای اهمیت دارد که بسیاری از خدمات پیشگیری و درمانی آن تحت پوشش و حمایت بیمه است. امروزه تخصص پا در دنیا اهمیت زیادی پیدا کرده و همین موضوع باعث شده تا علاوه بر دوره پزشکی عمومی پودیاتری و تخصص آن، دورههای فوق تخصصی پودیاتری هم بهوجود بیاید.
۶. پودیاتری در ایران
رشته تخصصی پودیاتری در کشور ما یک رشته جدید محسوب میشود که هنوز برای بسیاری ناشناخته است. با این حال با تلاش جمعی از متخصصان و دستاندرکاران حوزه سلامت، خدمات این رشته وارد ایران شد و توسط کلینیکهای تخصصی «دکتر فووت» در خدمت بیماران قرار گرفت.
کلینیکهای دکتر فووت ایران، بهعنوان نماینده رسمی «دکتر فووت کانادا» و با استفاده از تجهیزات تشخیصی و درمانی روزآمد و منطبق با تکنولوژیهای روز دنیا در خدمت درمان بیماران هستند. متخصصان مجرب در کلینیکهای تخصصی دکتر فووت، با ارائه انواع خدمات مربوط به مراقبت و درمان پا از جمله مشاورهها، ارزیابیها، ورزشدرمانی و حرکات اصلاحی و درمانهای تخصصی برای کودکان و بزرگسالان تلاش میکنند تا فردایی سالمتر و شادتر را برای همه ما بسازند.